Munfasıl Zamirler

Pazar, 11 Ocak 2015 18:38 tarihinde yayınlandı. | Gösterim: 3104

MUNFASIL (AYRI) ZAMİRLER

Herhangi bir kelimeye bitişmeksizin ayrı yazılan zamirlerdir. İki ayrı munfasıl zamir türü vardır. Birisi fâil olarak diğeri de meful olarak kullanılır:

a) Fâil yerine geçen munfasıl zamirler:

Aşağıdaki munfasıl zamirler cümlede ismin yerini tutup fâil yerine geçerler:

	Çekim Tablosu
		Cemi	Müsennâ	Müfred
Müzekker		هُمْ	هُمَا	هُوَ	Gâib
		Onlar	O ikisi	O
Müennes		هُنَّ	هُمَا	هِيَ	Gâibe

Müzekker	أَنْتُمْ	أَنْتُمَا	أَنْتَ	Muhâtab
	Siz(ler)	İkiniz	Sen
Müennes	أَنْتُنَّ	أَنْتُمَا	أَنْتِ	Muhâtaba

Müz + Müe	نَحْنُ	نَحْنُ	أَنَا	Mütekellim
	Biz	İkimiz	Ben

Cümle Örnekleri:

هَلْ أَنْتَ مُدَرِّسٌ ؟	Sen öğretmen misin?
لاَ ، أَناَ طاَلِبٌ.	Hayır, ben öğrenciyim.
مَنْ ذَهَبَ إلَى الْمَدْرَسَةِ ؟	Okula kim gitti?
هُوَ ذَهَبَ.	O gitti.
أَنْتُمَا ذَهَبْتُمَا.	Siz ikiniz gittiniz.
هُوَ مَريِضٌ فيِ الْمَنْزِلِ.	O evde hastadır.
ماَذاَ فَعَلَتْ فاَطِمَةُ ؟	Fatıma ne yaptı?
هِيَ كَتَبَتْ رِساَلَةً إِلَى خاَلَتِهاَ.	O, teyzesine bir mektup yazdı.
أَناَ كَتَبْتُ رِساَلَةً إِلَى جَديِّ.	Ben dedeme bir mektup yazdım.
هُنَّ حَفِظْنَ الْقُرْآنَ.	Onlar Kur’ân’ı ezberlediler.
هُمْ دَرَسُوا الْعَرَبِيَّةَ.	Onlar Arapça okudular (tahsil ettiler).
هُوَ رَكِبَ الْحاَفِلَةَ.	O otobüse bindi.
هُنَّ شَرِبْنَ الْعَصيِرَ.	Onlar meyve suyu içtiler.

* Görüldüğü gibi bu fâil zamirler fiille birlikte kullanıldıklarında fiilin önüne geçerler. Normal kullanımın dışında fiilden sonra geldikleri takdirde fâiline vurgu kazandırırlar:

كَتَبْتَ أَنْتَ لِواَلِدِكَ.	Babana (baban için) sen yazdın.
غَسَلْتِ أَنْتِ الْمَلاَبِسَ.	Sen elbiseleri yıkadın (sen).
شَرِبْتِ أَنْتِ الشاَّيَ.	Sen çay içtin (sen) ya da “Çayı sen içtin sen”.

* Zamirlerin pekiştirilmesi tekrar edilmek suretiyle olur.

هُوَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ.

O, O gafurdur, rahimdir.

Aynı şekilde muttasıl zamir birleşmiş bir isimden sonra o muttasıl zamirin mukabili olan munfasıl zamir getirilirse manayı pekiştirmiş olur:

هَذِهِ حَقيِبَتِي أَناَ.	Bu benim çamtamdır benim.
هَذاَ كِتاَبُكَ أَنْتَ.	Bu senin kitabındır senin.

Görüldüğü gibi, (حَقيِبَتِي) kelimesindeki mütekellim ya’sına uygun munfasıl zamir (أَناَ), (كِتاَبُكَ) kelimesinin sonundaki muttasıl zamirin mukabil munfasıl zamiri de (أَنْتَ) dir.

Not: هُمْ ve أَنْتُمْ munfasıl zamirlerinden sonra hemze-i vasıl (elif-lâmlı kelime) gelirse sonlarındaki cezimli mimler zamme ile harekelenir:

هُمُ الْفُقَراَءُ.	Onlar fakirdir.
أَنْتُمُ الْأَغْنِياَءَُ.	Sizler zenginsiniz.

b) Mef’ûl yerine geçen munfasıl zamirler:

Aşağıdaki munfasıl (ayrı) zamirler cümlede mef’ûl yerine geçerler.

		Cemi		Tesniye		Müfred
Müzekker		إيَّاهُمْ		إيَّاهُمَا		إِياَّهُ	Gâib
	onları, onlara		o ikisini, o ikisine		onu, ona
Müennes		إيَّاهُنَّ		إيَّاهُمَا		إيَّاهَا	Gâibe

Müzekker	إيَّاكُمْ		إيَّاكُمَا	إيَّاكَ	Muhâtab
	sizi, size	siz ikinizi, ikinize		seni, sana
Müennes	ِإيَّاكُنَّ		إيَّاكُمَا	إيَّاكِ	Muhâtaba

Müz-Müe		إيَّانَا	إيَّانَا	إيَّايَ	Mütekellim
	bizi, bize		ikimizi, ikimize	beni, bana

Cümle Örnekleri:

أنَا رَأَيْتُكَ وَ إيَّاهُ فِي السُّوقِ.	Ben seni ve onu çarşıda gördüm.
ظَنَّ الرَّجُلُ خاَلِداً إِياَّكَ.	Adam Halit’i sen zannetti.
ظَنَّتِ الْمَرْأَةُ عاَئِشَةَ إِياَّهاَ.	Kadın Aişe’yi o sandı.
عَلَّمَهُ الْمُعَلِّمُ إِياَّهُ.	Öğretmen onu ona öğretti.
هَلْ عَلَّمَكَ الْمُعَلِّمُ إياَّهُ ؟	Öğretmen onu sana öğretti mi?
رَأَيْتُ خاَلِداً وَ إِياَّكُنَّ فِي السُوقِ.	Halit’i ve sizi çarşıda gördüm.
زاَرَناَ وَ إِياَّهُمْ.	(O) bizi ve onları ziyaret etti.
وَجَدْنَا اِخْواَنَكُمْ وَإيَّاكُمْ أَغْنِيَاءَ.	Kardeşlerinizi ve sizi zengin bulduk.

*Mef’ûl munfasıl zamirler başa geldikleri takdirde vurguyu kuvvetlendirmek amacıyla “yalnız, ancak sana, ancak ona..” manası verirler:

إِياَّكَ عَبَدْتُ ياَ رَبِّي!

Yalnızca sana ibadet ettim ey Rabbim!

إِياَّهُ قَصَدْتُ.

Ben ancak onu kastettim.

إِياَّكِ مَدَحَ الْمُدِيرُ وَ الْمُعَلِّمُ.

Müdür ve öğretmen yalnız seni methetti.

إِياَّىَ مَدَحَ الْأُسْتاَذُ.

Hoca yalnız beni methetti.

إِياَّهُمْ مَدَحَ الْمُدَرِّسُ.

Öğretmen yalnız onları methetti.

MUNFASIL (AYRI) ZAMİRLER

Herhangi bir kelimeye bitişmeksizin ayrı yazılan zamirlerdir. İki ayrı munfasıl zamir türü vardır. Birisi fâil olarak diğeri de meful olarak kullanılır:

a) Fâil yerine geçen munfasıl zamirler:

Aşağıdaki munfasıl zamirler cümlede ismin yerini tutup fâil yerine geçerler:

	Çekim Tablosu
		Cemi	Müsennâ	Müfred
Müzekker		هُمْ	هُمَا	هُوَ	Gâib
		Onlar	O ikisi	O
Müennes		هُنَّ	هُمَا	هِيَ	Gâibe

Müzekker	أَنْتُمْ	أَنْتُمَا	أَنْتَ	Muhâtab
	Siz(ler)	İkiniz	Sen
Müennes	أَنْتُنَّ	أَنْتُمَا	أَنْتِ	Muhâtaba

Müz + Müe	نَحْنُ	نَحْنُ	أَنَا	Mütekellim
	Biz	İkimiz	Ben

Cümle Örnekleri:

هَلْ أَنْتَ مُدَرِّسٌ ؟	Sen öğretmen misin?
لاَ ، أَناَ طاَلِبٌ.	Hayır, ben öğrenciyim.
مَنْ ذَهَبَ إلَى الْمَدْرَسَةِ ؟	Okula kim gitti?
هُوَ ذَهَبَ.	O gitti.
أَنْتُمَا ذَهَبْتُمَا.	Siz ikiniz gittiniz.
هُوَ مَريِضٌ فيِ الْمَنْزِلِ.	O evde hastadır.
ماَذاَ فَعَلَتْ فاَطِمَةُ ؟	Fatıma ne yaptı?
هِيَ كَتَبَتْ رِساَلَةً إِلَى خاَلَتِهاَ.	O, teyzesine bir mektup yazdı.
أَناَ كَتَبْتُ رِساَلَةً إِلَى جَديِّ.	Ben dedeme bir mektup yazdım.
هُنَّ حَفِظْنَ الْقُرْآنَ.	Onlar Kur’ân’ı ezberlediler.
هُمْ دَرَسُوا الْعَرَبِيَّةَ.	Onlar Arapça okudular (tahsil ettiler).
هُوَ رَكِبَ الْحاَفِلَةَ.	O otobüse bindi.
هُنَّ شَرِبْنَ الْعَصيِرَ.	Onlar meyve suyu içtiler.

كَتَبْتَ أَنْتَ لِواَلِدِكَ.	Babana (baban için) sen yazdın.
غَسَلْتِ أَنْتِ الْمَلاَبِسَ.	Sen elbiseleri yıkadın (sen).
شَرِبْتِ أَنْتِ الشاَّيَ.	Sen çay içtin (sen) ya da “Çayı sen içtin sen”.

* Zamirlerin pekiştirilmesi tekrar edilmek suretiyle olur.

هُوَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ.

O, O gafurdur, rahimdir.

Aynı şekilde muttasıl zamir birleşmiş bir isimden sonra o muttasıl zamirin mukabili olan munfasıl zamir getirilirse manayı pekiştirmiş olur:

هَذِهِ حَقيِبَتِي أَناَ.	Bu benim çamtamdır benim.
هَذاَ كِتاَبُكَ أَنْتَ.	Bu senin kitabındır senin.

Not: هُمْ ve أَنْتُمْ munfasıl zamirlerinden sonra hemze-i vasıl (elif-lâmlı kelime) gelirse sonlarındaki cezimli mimler zamme ile harekelenir:

هُمُ الْفُقَراَءُ.	Onlar fakirdir.
أَنْتُمُ الْأَغْنِياَءَُ.	Sizler zenginsiniz.

b) Mef’ûl yerine geçen munfasıl zamirler:

Aşağıdaki munfasıl (ayrı) zamirler cümlede mef’ûl yerine geçerler.

		Cemi		Tesniye		Müfred
Müzekker		إيَّاهُمْ		إيَّاهُمَا		إِياَّهُ	Gâib
	onları, onlara		o ikisini, o ikisine		onu, ona
Müennes		إيَّاهُنَّ		إيَّاهُمَا		إيَّاهَا	Gâibe

Müzekker	إيَّاكُمْ		إيَّاكُمَا	إيَّاكَ	Muhâtab
	sizi, size	siz ikinizi, ikinize		seni, sana
Müennes	ِإيَّاكُنَّ		إيَّاكُمَا	إيَّاكِ	Muhâtaba

Müz-Müe		إيَّانَا	إيَّانَا	إيَّايَ	Mütekellim
	bizi, bize		ikimizi, ikimize	beni, bana

Cümle Örnekleri:

أنَا رَأَيْتُكَ وَ إيَّاهُ فِي السُّوقِ.	Ben seni ve onu çarşıda gördüm.
ظَنَّ الرَّجُلُ خاَلِداً إِياَّكَ.	Adam Halit’i sen zannetti.
ظَنَّتِ الْمَرْأَةُ عاَئِشَةَ إِياَّهاَ.	Kadın Aişe’yi o sandı.
عَلَّمَهُ الْمُعَلِّمُ إِياَّهُ.	Öğretmen onu ona öğretti.
هَلْ عَلَّمَكَ الْمُعَلِّمُ إياَّهُ ؟	Öğretmen onu sana öğretti mi?
رَأَيْتُ خاَلِداً وَ إِياَّكُنَّ فِي السُوقِ.	Halit’i ve sizi çarşıda gördüm.
زاَرَناَ وَ إِياَّهُمْ.	(O) bizi ve onları ziyaret etti.
وَجَدْنَا اِخْواَنَكُمْ وَإيَّاكُمْ أَغْنِيَاءَ.	Kardeşlerinizi ve sizi zengin bulduk.

*Mef’ûl munfasıl zamirler başa geldikleri takdirde vurguyu kuvvetlendirmek amacıyla “yalnız, ancak sana, ancak ona..” manası verirler:

إِياَّكَ عَبَدْتُ ياَ رَبِّي!	Yalnızca sana ibadet ettim ey Rabbim!
إِياَّهُ قَصَدْتُ.	Ben ancak onu kastettim.
إِياَّكِ مَدَحَ الْمُدِيرُ وَ الْمُعَلِّمُ.	Müdür ve öğretmen yalnız seni methetti.
إِياَّىَ مَدَحَ الْأُسْتاَذُ.	Hoca yalnız beni methetti.
إِياَّهُمْ مَدَحَ الْمُدَرِّسُ.	Öğretmen yalnız onları methetti.

Yorum ekle

JComments

Erbaalı İrfan Aydın Web Sitesi....

Mes´ul olduğun şeyle meşgul ol...

İray Site

İray Face

Hocalarımızdan Sohbetler

En Son Makaleler

Bilgi Kutusu

Dini Siteler

Son Yorumlar

Ezgi Dinle